Zielone obligacje i fundusze ESG: moda czy konieczność?

Zielone finanse nie są już niszą zarezerwowaną dla ekologicznych idealistów. Dziś to poważny filar światowych rynków kapitałowych. W czasach, gdy transformacja energetyczna przyspiesza, a świadomość klimatyczna rośnie z każdym rokiem, inwestorzy coraz chętniej lokują swoje środki w aktywa, które nie tylko przynoszą zysk, ale też realnie wpływają na poprawę stanu środowiska. Zielone obligacje i fundusze ESG to już nie tylko trend – to odpowiedź na wyzwania naszych czasów.

Co to właściwie są zielone obligacje?

To specjalny rodzaj obligacji, czyli papierów wartościowych, z których pozyskane środki muszą zostać przeznaczone na projekty przyjazne środowisku. W przeciwieństwie do tradycyjnych obligacji, tutaj cel jest jasno określony – to inwestycje w:

• farmy wiatrowe i słoneczne,

• modernizację energetyczną budynków,

• rozwój niskoemisyjnego transportu,

• infrastrukturę wodno-kanalizacyjną i oczyszczalnie ścieków,

• czy działania adaptacyjne wobec zmian klimatu.

W Polsce takie obligacje wyemitowały już m.in. PKO Bank Hipoteczny, Bank Pekao czy miasta jak Kraków i Wrocław. Na świecie prym wiodą instytucje takie jak Europejski Bank Inwestycyjny czy Bank Światowy.

ESG – nowy sposób patrzenia na inwestycje

Fundusze ESG (Environmental, Social, Governance) to inwestycje, które poza wynikami finansowymi biorą pod uwagę wpływ spółek na środowisko, społeczeństwo i jakość zarządzania. To znaczy, że liczy się nie tylko zysk, ale też to, jak ten zysk został osiągnięty.

Jak pokazują dane firmy Morningstar, w 2024 roku wartość globalnych aktywów funduszy ESG przekroczyła 3 biliony dolarów. Co to oznacza? Że coraz więcej inwestorów – zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych – oczekuje od swoich pieniędzy czegoś więcej niż tylko zwrotu. Chcą mieć wpływ.

W Europie ten trend jest szczególnie silny – także dlatego, że nowe przepisy, jak choćby unijne rozporządzenie SFDR, wymagają od funduszy przejrzystości i raportowania wpływu inwestycji na środowisko.

Dlaczego zielone aktywa zyskują?

Zielone inwestycje z roku na rok zyskują na znaczeniu – i to nie tylko z powodów ideowych. Coraz więcej inwestorów dostrzega konkretne korzyści:

• spółki z wysokimi ocenami ESG są stabilniejsze i mniej podatne na kryzysy,

• takie inwestycje wiążą się z niższym ryzykiem regulacyjnym,

• łatwiej też o preferencyjne warunki finansowania, np. niższe oprocentowanie,

• a reputacja ma coraz większe znaczenie – również dla wyceny rynkowej.

Warto też pamiętać, że zielone inwestycje są coraz częściej wspierane przez banki centralne i międzynarodowe instytucje, które traktują je jako kluczowy element walki ze zmianami klimatu.

A jak to wygląda w Polsce?

Choć Polska nie jest jeszcze liderem zielonych finansów, to z roku na rok nadrabiamy dystans. Banki, samorządy i instytucje finansowe coraz chętniej sięgają po narzędzia zgodne z ESG. Przykładem może być emisja zielonych obligacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego w 2023 roku – środki z tej emisji trafiły na projekty związane z odnawialnymi źródłami energii i efektywnością energetyczną.

Na warszawskiej giełdzie pojawiają się pierwsze fundusze indeksowe bazujące na spółkach zgodnych z zasadami ESG. Choć wciąż ustępujemy takim krajom jak Niemcy czy Szwecja, dynamika zmian napawa optymizmem.

Co nas jeszcze czeka?

Oczywiście, rozwój zielonych finansów to nie tylko szanse, ale też wyzwania:

• ryzyko tzw. greenwashingu, czyli udawanych działań proekologicznych,

• brak wspólnych standardów oceny projektów ESG,

• zbyt mała edukacja zarówno inwestorów, jak i emitentów,

• potrzeba stworzenia przejrzystej krajowej taksonomii zielonych inwestycji.

Jedno jest jednak pewne: zielone obligacje i fundusze ESG nie znikną – przeciwnie, będą z roku na rok coraz ważniejsze. Dla inwestorów, dla rynków finansowych i dla przyszłości naszej planety.