Nagroda przyznawana jest pod auspicjami Fundacji Na Rzecz Rozwoju Ekoenergetyki „ZIELONY FENIKS”, która od lat wspiera wszelkie organizacje społeczne, samorządowe i biznesowe w zakresie popularyzacji i wdrażania nowoczesnych rozwiązań dotyczących odnawialnych źródeł energii, energooszczędności, paliwa alternatywach oraz ekologicznej utylizacji odpadów.

 

Regionalna Komisja Konkursowa „ZIELONY FENIKS” w Szczecinie jako pierwsza w Polsce podjęła współpracę z Fundacją Na Rzecz Rozwoju Ekoenergetyki „ZIELONY FENIKS”. Wszystko po to, by docenić lokalny wkład dla ekoenergetyki, tym bardziej, że województwo zachodniopomorskie jest wiodącym producentem energii z odnawialnych źródeł energii. Na Pomorzu Zachodnim funkcjonuje 271 instalacji produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy zainstalowanej 1675,828 MW, co stanowi aż 18,4% mocy OZE zainstalowanych w kraju.

 

– Pomorze Zachodnie jest najbardziej zielonym regionem w Polsce. OZE to od dawna nasza regionalna specjalizacja. To u nas powstały pierwsze farmy wiatrowe, co pozwoliło województwu stać się liderem w produkcji zielonej energii. Z pewnością nie powiedzieliśmy ostatniego słowa, gdyż mamy jeszcze w tym zakresie ogromny potencjał do wykorzystania. Gratuluję laureatom, gratuluję wyróżnionym, bo to także ich zasługa – powiedział członek Zarządu Województwa Bogdan Jaroszewicz.

 

Laureaci VI edycji regionalnej nagrody „Zielony Feniks”

 

 

1) Rafał Zahorski od wielu lat promuje rozwój energetyki odnawialnej, zwłaszcza energetyki wiatrowej - w latach 2007-2024 jako Pełnomocnik Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego do spraw gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, a obecnie jako Pełnomocnik do spraw Rozwoju Portów w Zarządzie Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. Jest autorem wielu publikacji i ponad 200 artykułów branżowych. Pan Zahorski to aktywny komentator, szkoleniowiec, konsultant oraz panelistą wielu konferencji branżowych, w których kluczową rolę odgrywa energia odnawialna. Jego dodatkową specjalizacją zawodową jest energia z odnawialnych źródeł, powiązana z nią energetyka wiatrowa na morzu (offshore), a także energetyka rozproszona oparta na paliwie przyszłości czyli zielonym wodorze. Aktualnie realizuje grant unijny jaki otrzymał Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. na zielony port, w ramach programu Interreg South Baltic dla projektu badawczego w zakresie dekarbonizacji sektora morskiego i jej wpływu na transformację w kierunku zielonej energii.

 

2) Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej jest organizacją pozarządową, która powstaław 1999 roku w Szczecinie. Stowarzyszenie jest jedną z najbardziej opiniotwórczych i skutecznych organizacji działających w Polsce na rzecz rozwoju energetyki wiatrowej, zarówno lądowej, jak
i morskiej. Skupia kluczowe firmy działające na rynku energetyki wiatrowej w Polsce i za granicą: inwestorów, deweloperów, producentów turbin i podzespołów do elektrowni oraz poddostawców.

 

3) Klaster Optymalizacji Energetycznej OP.EN to organizacja działająca w strukturach Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie, której celem jest tworzenie środowiska biznesowego i dostarczaniu wiedzy i rozwiązań z zakresu optymalizacji energetycznej przedsiębiorstw zrzeszonych w Północnej Izby Gospodarczej oraz szans biznesowych wynikających z szeroko rozumianej transformacji energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem branży Offshore Wind Energy.

 

 

1) Dariusz Bielecki prezes Aspod S.A. Spółka ASPROD S.A. od połowy 2022 r. jest w 100% zasilana energią elektryczną pochodzącą ze źródeł  odnawialnych. Część tego zielonego paliwa pochodzi z farmy fotowoltaicznej położonej na terenie zakładu. W 2023 r. ASPORD S.A. sfinalizował rozbudowę instalacji fotowoltaicznej, obecnie zasila ona już 15 % zapotrzebowania na energię elektryczną, w tym hale produkcyjne, biura oraz przyzakładowy sklep firmowy. Asprod S.A. kupuje pozostałą część energii od certyfikowanych dostawców energii, którzy pozyskują ją wyłącznie z OZE.  

 

2) Marek Werbel prezes Spółdzielni Mieszkaniowej „ŚRÓDMIEŚCIE” w Szczecinie. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Śródmieście” w Szczecinie  zainstalowała systemy fotowoltaiczne na 128 budynkach w latach 2016-2019. Obecnie jest to największa instalacja w Polsce. Na dachach spółdzielczych budynków znajduje się 5361 paneli o łącznej mocy 1,353 MW. System paneli fotowoltaicznych służy do zasilania części wspólnych (oświetlenie klatek schodowych, piwnic, suszarni, pralni) oraz do zasilania dźwigów osobowych w tzw., budynkach wysokich. Spółdzielnia rozszerza zakres instalacji fotowoltaicznych i prowadzi pilotażowe działania związane z nowatorskim w skali kraju rozwiązaniem mającym na celu obniżenie kosztów ciepłej wody przez dostawcę do budynku. Zimna woda przed dostarczeniem do podgrzania zostanie wstępnie podgrzana w zbiorniku tzw. buforach przez system paneli fotowoltaicznych.

 

3) Zakład Unieszkodliwiania Odpadów sp. z o.o. za działania w ramach EcoGeneratora  nowoczesnego przedsiębiorstwa, które w procesie termicznego unieszkodliwiania ponad 175 tys. ton odpadów komunalnych rocznie, odzyskuje energię, produkując prąd i ciepło. To także jedna z najnowocześniejszych spalarni w Europie, wykorzystująca tzw. mokry system oczyszczania spalin. Zakład chroni środowisko, ponieważ unieszkodliwia odpady, które zalegałyby na składowiskach odpadów. EcoGenerator jest obecnie jednym z dwóch (obok Enea SA) dostawców energii elektrycznej dla Szczecina. Po raz pierwszy energia ta została wykorzystana do zasilenia miejskich jednostek miasta w 2023 roku. Było to w sumie ponad 17 tys. MWh, a energia trafiła do Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego oraz do Szczecińskiego Parku Naukowo-Technologicznego. W 2024 roku wyprodukowana przez EcoGenerator energia zasilała dodatkowo stacje ładowania autobusów elektrycznych oraz częściowo Tramwaje Szczecińskie sp. z o.o. Podobnie jest w 2025 roku. W instalacjach Ecogeneratora  produkowany jest prąd z odpadów, ale w przyszłości ma powstać także instalacja fotowoltaiczna na dachu magazynu żużlu na terenie zakładu oraz na sąsiedniej wyspie, która będzie ważnym elementem programu ENERGIA Miasta Szczecin, którego celem jest dążenie do osiągnięcia samodzielności energetycznej stolicy Pomorza Zachodniego.

 

4) SEVIVON sp. z o.o. od wielu lat buduje w Polsce odnawialne źródła energii. Spółka zbudowała w regionie niemal 100 turbin wiatrowych (w całym kraju ponad 130, o łącznej mocy zainstalowanej niemal 400 MW), wspierając prymat Pomorza Zachodniego na polskiej mapie OZE. Funkcjonujące już elektrownie wiatrowe wybudowane przez firmę są źródłem energii dla setek tysięcy gospodarstw domowych. Aktualnie Sevivon rozwija ok. 2900 MW odnawialnych mocy wytwórczych, w tym 2100 MW projektów wiatrowych, a także ok. 40 projektów fotowoltaicznych o łącznej mocy 800 MW. Spółka stara się także wykorzystać potencjał odnawialnego wodoru jako nośnika energii w transporcie czy ciepłownictwie będącymi dziś źródłem znacznych emisji CO2. W odnawialnym wodorze odnajduje potencjał na dekarbonizację energochłonnego przemysłu ciężkiego: nawozowego, chemicznego, petrochemicznego czy stalowego. W 2024 roku spółka rozpoczęła prace nad Zachodniopomorskim Klastrem Zielonego Wodoru (Pomeranian Green Hydrogen Cluster – PGHC) zakładającym powstanie w regionie produkującej zielony wodór instalacji elektrolizy o łącznej mocy 1 GW. Ma ona być zasilany przez farmy wiatrowe i fotowoltaiczne o łącznej zainstalowanej mocy 2 GW. Projekt wykorzystuje unikalne atuty województwa: komplementarność korzystnej wietrzności i wysokiego nasłonecznienia, a także bliskość do powstającej i planowanej europejskiej infrastruktury wodorowej. Klaster PGHC pomoże zwiększyć niezależność Polski w miksie energetycznym i surowcowym w skali europejskiej. Ma także potencjał stać się ważnym impulsem rozwoju krajowych i europejskich korytarzy wodorociągów, a dzięki konkurencyjności cenowej na rynkach europejskich uczynić z Pomorza Zachodniego ważny ośrodek gospodarki wodorowej. Przyłączenie instalacji produkujących wodór odnawialny do wodorowej sieci przesyłowej wymaga znacznej rozbudowy infrastruktury. Z tego powodu nawiązana została współpraca z polskim Operatorem Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. oraz niemieckim operatorem GASCADE Gastransport GmbH.

 

5) SELFA GE S.A. to polska firma z ponad 90-letnim doświadczeniem, specjalizująca się w produkcji elementów grzejnych oraz nowoczesnych technologii energetycznych. W ostatnich latach intensywnie rozwija swoje kompetencje w obszarze zielonej energii, koncentrując się na produkcji i sprzedaży modułów fotowoltaicznych wraz z osprzętem towarzyszącym (falowniki i banki energii) oraz na technologiach wodorowych. W 2020 roku, w ramach Ośrodka Badawczo-Rozwojowego OBR Selfa, zainicjowano prace nad nowymi rozwiązaniami w zakresie wytwarzania i wykorzystania czystej energii wodorowej. Kulminacją tych działań było uruchomienie w 2023 roku pierwszego elektrolizera do produkcji wodoru na potrzeby własne. Do zasilania elektrolizera wykorzystano przede wszystkim energię z instalacji fotowoltaicznej umieszczonej na dachu hali. Wytworzony w ten sposób zielony wodór jest wykorzystywany jako atmosfera ochronna w procesie wyżarzania elementów grzejnych.

 

6) Spółdzielnia Energetyczna „Zielony Goleniów” powstała, dzięki zaangażowaniu Gminy Goleniów Spółdzielnia składa się z 28 instalacji fotowoltaicznych i jest podmiotem prawnym zarejestrowanym w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Spółdzielnia pozwoli zabezpieczyć dla wszystkich obiektów użyteczności publicznej będących jednostkami organizacyjnymi gminy. Pozwoli to na uzyskanie znacznych oszczędności związanych z kosztami energii elektrycznej oraz aktywne włączanie mieszkańców w tworzenie autonomicznej społeczności energetycznej. Inwestycje w instalacje fotowoltaiczne na budynkach użyteczności publicznej skutkują tym, że osiągnięty został wskaźnik samowystarczalności na poziomie blisko 70%. Znacząco zatem przekroczono wymagane minimum (40%) umożliwiające rejestrację spółdzielni energetycznej, która pozwoli zabezpieczyć dla wszystkich jednostek organizacyjnych dostęp do energii wytworzonej w ramach gminnych instalacji OZE na poziomie co najmniej 40%. Skutkiem będzie oszczędność kosztów zakupu i dystrybucji energii elektrycznej na poziomie ok. 500 tys. zł rocznie,  a z szacunków wynika, że po włączeniu w zakres spółdzielni oświetlenia ulicznego oszczędności sięgną ok. 1,5 mln zł rocznie.

 

Kategoria III
Nagroda za osiągnięcia naukowe, badawcze w zakresie ekoenergetyki

 

1) prof.  dr hab. inż. Antoni Morawski, ktory jest pracownikiem Katedry Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Jego działalność naukowa koncentruje się na wszechstronnym wykorzystaniu fotokatalizatów. Profesor należy do światowych pionierów badań dotyczących fotokatalizy i możliwości zastosowania jej w procesach wykorzystywania odnawialnych źródeł energii słonecznej do oczyszczania środowiska oraz do fotokatalitycznej produkcji tzw. zielonego wodoru i utylizacji dwutlenku węgla. Jednym z jego rozwiązań naukowo-badawczych o znaczeniu przemysłowym było opracowanie naukowych podstaw technologii produkcji fotokatalizatora wykorzystującego ditlenek tytanu. Na świecie lawino wzrasta zainteresowanie wykorzystaniem fotokatalizy. Ponad 30 lat temu, kiedy prof. Morawski zaczynał badania fotokatalityczne na świecie pojawiało się zaledwie kilkadziesiąt publikacji w tym temacie, dzisiaj liczba publikacji przekracza 32 tysiące rocznie. Poprzez realizację zainteresowań zastosowaniem fotokatalizy profesor rozwinął w ZUT znaną w świecie szkołę naukową i prowadził pionierskie badania naukowe o znaczeniu międzynarodowym. Ostatnio w ramach polsko–norweskiej współpracy badawczej pod kierownictwem profesora Morawskiego stworzony został nowy typ fotoreaktora służącego jednoczesnej redukcji dwutlenku węgla w kierunku wodoru, tlenku węgla i metanu oraz redukcji azotu do amoniaku. Uzyskane wyniki w fotokatalitycznym wytwarzaniu tzw. zielonego amoniaku z zielonego wodoru są o rząd wielkości korzystniejsze od dotychczas opisanych w literaturze światowej. Od roku 2021 profesor Morawski wg rankingu Uniwersytetu Stanforda, wydawnictwa naukowego Elsevier oraz firmy SciTech Strategie zaliczany jest do grona 2% najbardziej wpływowych badaczy.

 

 

1) Grzegorz Czachorowski wójt Ustronia Morskiego. W ramach transformacji energetycznej gmina Ustronie Morskie zrealizowała szereg inwestycji mających na celu zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w lokalnym miksie energetycznym. Do najważniejszych przedsięwzięć należy budowa farmy fotowoltaicznej oraz instalacja paneli fotowoltaicznych na budynkach użyteczności publicznej, takich jak szkoły, przedszkola, urzędy czy obiekty sportowe. Dzięki tym inwestycjom, budynki w znacznym stopniu samodzielnie zaspokajają swoje potrzeby energetyczne, co prowadzi do obniżenia kosztów eksploatacyjnych oraz redukcji emisji dwutlenku węgla. Innym istotnym projektem jest modernizacja oświetlenia ulicznego na energooszczędne oświetlenie LED. Jednym z celów działań prowadzonych przez gminę Ustronie Morskie jest możliwość rozwoju lokalnych społeczności energetycznych. Wspólnoty te będą odgrywają kluczową rolę w transformacji energetycznej, gdyż umożliwiają mieszkańcom, instytucjom i przedsiębiorcom wspólne zarządzanie energią, produkowaną z odnawialnych źródeł. Gmina wspiera tworzenie takich społeczności poprzez doradztwo techniczne. Przykładem jest współpraca z lokalnymi szkołami i instytucjami, które uczestniczą w projektach związanych z energią odnawialną. Na dachach szkół instalowane są panele fotowoltaiczne, a w programach nauczania wprowadzono elementy edukacji ekologicznej, związanej z efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii. W ten sposób od najmłodszych lat mieszkańcy są świadomi znaczenia działań na rzecz ochrony klimatu i zrównoważonego rozwoju.

 

2) Gmina Miasto Koszalin przeszła w ostatnich latach transformację energetyczną. Zaangażowane w to były wszystkie jednostki miejskie. W 2016  r.  Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. zbudowało na swoich  budynkach administracyjnych i technicznych instalacje fotowoltaiczne o mocy zainstalowanej 39,9 kWp oraz na terenach RZOO w Sianowie o mocy zainstalowanej 34 kWp. W 2022 r. gmina zainwestowała także w zakup pojazdów z napędem elektrycznym do selektywnego wywozu odpadów. Zarząd Budynków Mieszkalnych w Koszalinie wykonał szereg robót termomodernizacyjnych. Koszalińskie TBS Sp. z o.o. zainstalowało na nowym budynku instalację fotowoltaiczną, z której energia wykorzystywana jest do celów wstępnego podgrzania ciepłej wody użytkowej. Zarząd Dróg i Transportu w Koszalinie przeprowadził szereg inwestycji EKO w latach 2014 r. - 2024 r. polegających na wymianie oświetlenia na lampy fotowoltaiczne, solarno – hybrydowe oraz hybrydowe. Spółka miejska Zarząd Obiektów Sportowych Sp. z o.o. w PARKU WODNYM KOSZALIN zbudowała instalację fotowoltaiczną o mocy 399,6 kW oraz zamontowała trzy panele hybrydowe wytwarzające energię elektryczną i cieplną w kogeneracji o mocy termicznej 2,685 kW i mocy elektrycznej 0,9 kW. Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o. o. w Koszalinie zbudowały elektrownię fotowoltaiczną o mocy 0,95MWp wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną na terenie oczyszczalni ścieków w Jamnie.

 

 

1) dr inż. Andrzej Montwiłł jest pracownikiem naukowym Politechniki Morskiej w Szczecinie w Katedrze Gospodarki Morskiej i Systemów Transportowych oraz Pełnomocnikiem Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego do spraw odnawialnych źródeł energii i rozwoju technologii wodorowych. Praca naukowa dr inż. Andrzeja Montwiłła skupia się na transporcie morskim, rozwoju portów morskich, centrów logistycznych, sektora TSL i zarządzania strategicznego. Od roku 2021dr inż. Andrzej Montwiłł zaangażowany jest w rozwój sektora morskiej energetyki wiatrowej w województwie zachodniopomorskim. Jest także autorem raportu „Potencjał Metropolii Szczecińskiej oraz regionu zachodniopomorskiego w sektorze morskiej energetyki wiatrowej – stan na koniec 2021” i koncepcji dwóch programów Szczecin Offshore_2025 i Zachodniopomorskie Offshore_2027 mających na celu rozwój łańcuchów dostaw w morskiej energetyce wiatrowej w regionie w obszarach: stoczniowym, produkcyjnym i transportowo-logistycznym. Jako Pełnomocnik Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego podejmuje działania na rzecz rozwoju lądowej energetyki OZE w województwie zachodniopomorskim oraz rozwoju technologii wodorowych w gospodarce regionu.

 

- Dziś zielona energia jest ważnym elementem budowania potencjału regionów dla firm. Eksport nie bedzie możliwy bez certyfikatów zielonej energii. Polska Agencja Inwestycji i Handlu wspiera polskie firmy w zdobywaniu rynków zagranicznych - mówi Łukasz Szeląg z RBH PAIH w Szczecinie.