28. lutego 2023 r. Rada zatwierdziła projekt regulacji EU GBS, ustanawiającej standard unijnych zielonych obligacji. W jej obecnej, projektowanej formie, regulacja ustanawia zasady i wymagania dla emitentów, którzy chcieliby oznaczyć swoje instrumenty terminem „Europejska zielona obligacja”, czy też „EuGB”, a także wprowadza rejestr i ramy nadzorcze dla zewnętrznych audytorów oceniających zgodność procesu emisji i działalności emitenta ze standardem EU GBS oraz Taksonomią UE. Wydawaniem pozwoleń na działanie podmiotów zajmujących się audytem miałaby się zająć ESMA.

Następnym krokiem w ramach procesu legislacyjnego będzie rozpoczęcie negocjacji z Parlamentem Europejskim, w ramach których ustalona ma zostać ostateczna wersja regulacji.

Co istotne, w uzgodnionej wersji projektu zawarto zapis o kwalifikowalności w EU GBS finansowania wybranych działań, które nie znalazły się jeszcze pod parasolem Taksonomii. W ramach powyższego mechanizmu (tj. tzw. flexibility pocket) 15% ze środków pozyskanych z emisji Europejskiej Zielonej Obligacji mogłoby być przeznaczone na finansowanie działań i aktywności niezawartych w Taksonomii UE. Ma to na celu maksymalizację użyteczności Standardu od samego początku jego wdrożenia, a stosowanie powyższego mechanizmu ma być reewaluowane w toku procesu unijnej „zielonej” transformacji i po pozyskaniu większej ilości danych dot. funkcjonowania rynku zielonych obligacji w UE.^[1]

Ponadto, w toku procesów legislacyjnych związanych z użytecznością zapisów Taksonomicznych, a także w ramach szerszych ram zrównoważonego finansowania, w skład których wchodzi m.in. standard EU GBS, na podstawie swojego mandatu, projektowane unijne prawodawstwo podlega opiniowaniu przez podgrupę SG 1 ds. użyteczności i danych – jedną z trzech podstawowych jednostek Platformy Zrównoważonych Finansów.

Obligatoryjność standardu EU Green Bonds Standard

EU GBS ma służyć zwiększeniu efektywności przekierowania przepływów kapitałowych na cele środowiskowe i klimatyczne w Unii Europejskiej. Jest on też w założeniu ma być standardem dobrowolnym. W uzgodnionym w lutym br. projekcie regulacji brak jest też jakichkolwiek zapisów dot. obligatoryjności standardu dla emitentów zarejestrowanych na terytorium Unii Europejskiej. 

Jednak standard, który został zaprezentowany przez KE jako propozycja legislacyjna 6. Lipca 2021, już w listopadzie 2021 roku został zaopiniowany przez Europejski Bank Centralny, który stwierdził, że konieczne będzie obligatoryjne zastosowanie standardu, ponieważ byłby to jedyny gwarant spójności unijnego rynku obligacji z Taksonomią UE.^[2] Tym samym miałby być to najlepszy sposób na mitygowanie tzw. greenwashing’u, czyli nieuprawnionego przypisywaniem działalności gospodarczej, inwestycyjnej, czy też produktom z nich pochodzącym, cech „zieloności”.

Dotychczas na unijnym rynku zielonych obligacji dominował standard Green Bond Principles, stworzony przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Rynków Kapitałowych (ICMA^[3]), za którym uplasował się standard Climate Bonds Standard, organizacji Climate Bonds Inititative.^[4]

Przegląd globalnego rynku zielonych obligacji

Standard Zielonych Obligacji (EU GBS), zaprezentowany w ramach propozycji legislacyjnej Komisji Europejskiej 6. Lipca 2021 r., to unijne wytyczne dla procesu emisji zielonych obligacji, pozwalające emitentom na finansowanie lub refinansowanie projektów związanych ze zmianami klimatycznymi i ochroną środowiska.

Standard ten ma na celu ujednolicenie najlepszych praktyk rynkowych w procesie emisji zielonych obligacji, dla emitentów zarówno na terenie UE, jak i poza nią. Jednym z ważniejszych wymagań, jakie muszą spełniać emitenci, jest zgodność wykorzystywania środków z emisji zielonych obligacji z Taksonomią UE. Światowy rynek zielonych obligacji – nie licząc roku 2020 – był segmentem rynku kapitałowego o największym tempie wzrostu. W roku 2019 wartość wyemitowanych zielonych obligacji kształtowała się na poziomie 257,7 miliardów dolarów, co było 53 procentowym wzrostem wobec roku 2018 (168,4 miliarda dolarów), w roku 2020 wynosił on 269.5 miliarda dolarów. W roku 2021 rok rynek zielonych obligacji w wartości emisji powiększył się ponad dwukrotnie i po raz pierwszy przekroczył pół biliona dolarów, kształtując się na poziomie 522.7 miliarda dolarów. W 2022 roku było to nieco mniej – 487.1 miliarda dolarów – i był to pierwszy raz kiedy rynek zielonych obligacji zaliczył spadek w stosunku do roku poprzedniego.

Źródło: dane – Climate Bonds Initative^[5], wykres – opracowanie własne

Z uwagi na rozwój unijnego prawodawstwa dot. kwalifikowalności aktywności i inwestycji, które mogą zostać uznane za zgodne z Taksonomią, można się spodziewać, że rynek zielonych obligacji w UE będzie rósł w nadchodzących latach. Tym bardziej, że konstrukcja unijnych instrumentów wsparcia finansowego, takich jak Next Generation EU, sprzyjać będzie przekierowywaniu przepływów kapitałowych w kierunku inwestycji zgodnych z Taksonomią UE i działaniami nieopartymi o paliwa kopalne, których finansowanie czy też refinansowanie „zielonymi” instrumentami finansowymi będzie się opłacać – zarówno finansowo jak i wizerunkowo.

^[1] (Rada Unii Europejskiej, 2023)

^[2] (Europejski Bank Centralny, 2021)

^[3] ICMA – International Capital Markets’ Association

^[4] (Parlament Europejski, 2022)

^[5] (Climate Bonds Inititative, 2023)