Redukcja emisji i rewolucja w ogrzewaniu

Magazyn będzie wykorzystywał około 2 000 ton rozdrobnionego steatytu (zwanego popularnie „piaskiem”). System będzie zasilał sieć ciepłowniczą w Pornainen i pozwoli niemal całkowicie wyeliminować zużycie oleju opałowego oraz ograniczyć spalanie zrębków drzewnych o 60%.

Według Loviisan Lämpö roczna redukcja emisji CO₂ sięgnie 160 ton, co stanowi niemal 70% dotychczasowych emisji z lokalnego systemu grzewczego. Latem magazyn będzie w stanie zapewnić ciepło przez prawie miesiąc, a zimą przez około tydzień. Dodatkowo istniejący kocioł na biomasę pozostanie w gotowości jako źródło szczytowe.

Technologia piaskowego magazynu

Sand Battery to rodzaj wysokotemperaturowego magazynu energii cieplnej, który przechowuje nadwyżki taniej i zielonej energii elektrycznej (np. z farm wiatrowych i fotowoltaicznych) w formie ciepła. Energia ta może być następnie wykorzystywana w sieciach ciepłowniczych lub procesach przemysłowych.

Technologia wpisuje się w kluczowe wyzwania transformacji energetycznej, takie jak konieczność bilansowania sieci przy rosnącym udziale OZE, eliminacji spalania paliw kopalnych oraz wykorzystania zasobów odpadowych. Magazyn bierze też udział w rynku usług systemowych prowadzonym przez fińskiego operatora sieci przesyłowej Fingrid.

Optymalizacją działania systemu zajmuje się fińska firma Elisa. Wykorzystuje rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji. Jak tłumaczy Jukka-Pekka Salmenkaita z Elisa Industriq: „Nasz system AI automatycznie identyfikuje najbardziej opłacalne momenty ładowania i rozładowywania magazynu, co znacząco poprawia efektywność operacyjną i ekonomiczną całej instalacji.”

Przykład synergii technologii i gospodarki o obiegu zamkniętym

Projekt w Pornainen to także doskonały przykład gospodarki cyrkularnej w praktyce. Jako medium akumulacyjne zastosowano odpad z przemysłu – rozdrobniony steatyt pochodzący z produkcji pieców firmy Tulikivi. Jak zauważa CEO firmy, Heikki Vauhkonen:

„Finlandia dąży do neutralności klimatycznej i pełnej cyrkularności do 2035 roku. Ten projekt pokazuje, jak można to osiągać w praktyce – dzięki współpracy międzysektorowej.”

Inwestycja została wsparta przez agencję Business Finland. Budowa trwała około roku, angażując ponad 40 firm podwykonawczych i ponad 100 pracowników. Polar Night Energy dostarczyła instalację jako rozwiązanie „pod klucz”. Firma już zapowiedziała kolejne wdrożenia, w tym innowacyjny projekt „power-to-heat-to-power” w Valkeakoski, w którym energia cieplna będzie ponownie przekształcana w elektryczną.

Wspólny sukces sektora publicznego i prywatnego

Projekt uzyskał wsparcie zarówno ze strony lokalnego samorządu, jak i inwestora – funduszu CapMan Infra, „Ta inwestycja doskonale wpisuje się w nasze cele zrównoważonego rozwoju” – mówi Sauli Antila, dyrektor inwestycyjny CapMan Infra. – „Technologia Sand Battery to nie tylko nowoczesne rozwiązanie, ale również realny sposób na redukcję zależności od jednego źródła energii oraz zwiększenie odporności systemu”.

Z kolei burmistrz Pornainen, Antti Kuusela, podkreśla: „Projekt przebiegł bardzo sprawnie. Dla naszej gminy to milowy krok na drodze do neutralności klimatycznej i dowód, że lokalny samorząd może być liderem transformacji energetycznej.”