Magazyny energii na bazie grawitacji

Idea grawitacyjnego magazynowania energii jest prosta: duże masy przemieszczane w pionie gromadzą energię, gdy są unoszone, a następnie oddają ją do sieci, gdy zostają opuszczone. Źródłem zasilania mogą być nadwyżki z odnawialnych źródeł energii, a odzysk odbywa się przez generator sprzężony z przemiennikiem częstotliwości.

Zespół badawczy pod kierunkiem prof. Przemysława Moczki z Wydziału Mechanicznego PWr opracowuje technologię RM-GES (Rail-Mounted Gravitational Energy Storage), która wykorzystuje przemieszczanie mas po torach kolejowych. To pierwsza w Polsce i jedna z nielicznych w Europie inicjatyw tego typu.

– Magazynowanie energii staje się kluczowe przy rosnącym udziale źródeł odnawialnych. Nasz projekt łączy zaawansowaną inżynierię z nowym wykorzystaniem terenów pogórniczych. Miejsca, które przez dziesięciolecia służyły wydobyciu węgla, mogą teraz wspierać transformację energetyczną – podkreśla prof. Moczko.

Europejski projekt, polska koordynacja

GrEnMine jest współfinansowany z europejskiego programu RFCS – Research Fund for Coal and Steel. Całkowity budżet przedsięwzięcia przekracza 3,5 mln euro, z czego milion przeznaczono na badania wrocławskiego zespołu.

Politechnika Wrocławska pełni w projekcie podwójną rolę – jest koordynatorem konsorcjum i jednocześnie ośrodkiem odpowiedzialnym za koncepcję, obliczenia mechaniczne, symulacje i projekt demonstratora technologii.

W skład międzynarodowego konsorcjum wchodzą m.in. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Poltegor Instytut, PGE GiEK S.A., a także uczelnie i instytuty z Grecji, Rumunii i Czech.

Technologia z potencjałem wdrożeniowym

Projekt zakłada nie tylko opracowanie samej technologii, ale również przygotowanie jej modelu wdrożeniowego, który można będzie skalować w innych regionach Europy. W praktyce oznacza to nie tylko wsparcie dla systemów elektroenergetycznych, ale również nową funkcję dla terenów pogórniczych – tworzenie miejsc pracy, redukcję emisji CO₂ i przywracanie wartości gospodarczej obszarom zdegradowanym przez przemysł wydobywczy.

– GrEnMine to badania, które mogą przełożyć się na realną zmianę w energetyce i gospodarce. To szansa na stworzenie nowej klasy magazynów energii oraz na przywrócenie życia regionom, które dziś stoją przed wyzwaniem transformacji – dodaje prof. Moczko.

Horyzont 2027

Projekt potrwa do czerwca 2027 roku. Do tego czasu powstanie demonstrator grawitacyjnego magazynu energii w Turowie oraz ocena potencjału technologii. Jeśli rozwiązanie się sprawdzi, Polska może stać się jednym z liderów rozwoju systemów magazynowania energii w Europie.