Śląski Związek Gmin i Powiatów podczas zgromadzenia ogólnego przyjął stanowisko budowy systemu ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce. Według samorządowców kluczowe jest zapewnienie miejsc bezpiecznego schronienia w już istniejących budynkach publicznych oraz budowanie samodzielności energetycznej lokalnych wspólnot.

„Trzeba wybudować nowoczesne schrony, lecz w pierwszej kolejności należy wykorzystać i odpowiednio zaadaptować istniejące już obiekty użyteczności publicznej. Warto połączyć przygotowanie miejsc bezpiecznego schronienia z powszechną modernizacją energetyczną budynków gminnych. W celu zapewnienia bezpiecznych warunków osobom przebywającym w takim miejscu, konieczne jest między innymi wykonanie odrębnych, niezależnych systemów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz zapewnienie alternatywnego źródła ciepła do kotłów zasilanych np. gazem ziemnym” – wskazano w stanowisku. 

Według samorządowców, powszechne wprowadzenie zamiennych źródeł ciepła, które mogłyby być zasilane z własnych odnawialnych źródeł energii, takich jak instalacje fotowoltaiczne z magazynami energii nie tylko będą miały wpływ na poprawę bezpieczeństwa, ale również przyczynią się do poprawy jakości powietrza. Zastosowanie takich rozwiązań pozwoliłoby też na zmniejszenie kosztów energii niezbędnej do ich zasilenia i ogrzania. 

„Istotnym elementem sprawnego systemu ochrony ludności jest zapewnienie ciągłości dostaw energii elektrycznej. Kluczowa jest decentralizacja wytwarzania energii elektrycznej i zwiększenie roli samorządów gminnych na tym polu. Gminne spółdzielnie energetyczne, czy klastry energii powinny stać się istotnym elementem stabilizującym system energetyczny. Mnogość lokalnych instalacji produkujących energię oraz budowa systemu umożliwiającego jej współdzielenie jest niezbędna do poprawy odporności” – zaznaczono w stanowisku. 

Samorządowcy zaproponowali też, by działania z zakresu modernizacji energetycznej istniejących obiektów w celu ich adaptacji na bezpieczne miejsca schronienia, finansować m.in. ze środków będących w dyspozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast zwiększenie samodzielności energetycznej wspólnot lokalnych jako zadanie wprost zwiększające ich odporność, powinno być, zdaniem ŚZGiP, w głównej mierze finansowane ze środków Krajowego Programu Odbudowy.

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który – w razie wojny – będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB. Ustawa określa m.in. zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny; organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności; zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej; zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach; zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony, zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej. Uchwalone przez Sejm przepisy trafiły do podpisu prezydenta.