Uboczne produkty spalania węgla w energetyce przez całe dziesięciolecia traktowane były w zasadniczej większości jako odpady energetyczne. Ostatnie 30 lat przyniosło tu jednak wiele zmian. Dziś - oczywiście przy odpowiednim podejściu gospodarczym i legislacyjnym – w znacznej części nadają się do wykorzystania gospodarczego, w szczególności w przemyśle materiałów budowlanych. Nie jest tak zawsze, nie każdy rodzaj odpadu energetycznego do takiego wykorzystania się nadaje. Stąd są miejsca w Polsce, gdzie istotna część takich odpadów jest składowana. Coraz częstsze są jednak też przypadki, gdy do celów gospodarczych wykorzystujemy odpady energetyczne ze starych hałd i zbiorników

– mówił wiceminister Krzysztof Galos.

Wiceminister klimatu i środowiska prof. Krzysztof Galos wziął udział w debacie @Rzeczpospolita "Energetyka i Gospodarka Obiegu Zamkniętego. Wyzwania dla energetyki konwencjonalnej, wyzwania dla OZE" pic.twitter.com/fUuihDkgsa

— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) February 20, 2024

Główny geolog kraju przypomniał, że w 2022 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie określenia szczegółowych warunków utraty statusu odpadów dla odpadów powstających w procesie energetycznego spalania paliw. Dzięki rozporządzeniu nastąpiło ujednolicenie standardów dotyczących szczegółowych warunków utraty statusu odpadów dla odpadów powstających w procesie energetycznego spalania paliw. To ułatwia przeprowadzenie dla nich procedury utraty statusu odpadów oraz praktykę biznesową ich gospodarczego wykorzystania. Rozporządzenie wspiera wdrażanie gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) poprzez prowadzenie działań mających na celu gospodarcze wykorzystanie takich materiałów, co w pewnym stopniu uprawnia do określania ich niejednokrotnie już nie mianem odpadów energetycznych, lecz ubocznych produktów spalania. Grupa odpadów objętych przepisami rozporządzenia stanowi bowiem grupę cennych, pełnowartościowych surowców w wielu gałęziach przemysłu i budownictwa, m.in. w produkcji materiałów budowlanych takich jak cement czy wyroby gipsowe, a także w budownictwie drogowym i podziemnym. Takie nadanie im walorów gospodarczych pozwala na bardziej racjonalne wykorzystanie zasobów złóż kopalin oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko.

Gospodarka o obiegu zamkniętym to model produkcji i konsumpcji, który polega na ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów. W praktyce oznacza to ograniczenie wytwarzania odpadów do minimum. Kiedy cykl życia produktu dobiega końca, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce, dzięki recyklingowi. Taki model jest przeciwieństwem gospodarki linearnej, w przypadku której zużywana jest duża ilość surowców i wytwarzana duża ilość odpadów. W gospodarce linearnej, bazującej na zasadzie: wydobyć, wyprodukować, użyć, wyrzucić, istnieje stałe zapotrzebowanie na nowe surowce celem wytworzenia produktów z krótkim okresem użytkowania. Skutkuje to jednocześnie wzrostem wolumenu odpadów. Gospodarka o obiegu zamkniętym koncentruje się natomiast na wydłużeniu okresu życia produktów m.in. poprzez zapewnienie możliwości ich naprawy czy modernizacji, a w przypadku zakończenia ich użytkowania – zapewnienie możliwości odzysku surowców, z których zostały wytworzone celem ich przetworzenia i ponownego wprowadzenia do obiegu.