Co to jest MPA?

Projekt ustawy zawiera szczegółową koncepcję systemu planowania adaptacji miast do zmian klimatu. Oznacza to, że wszystkie miasta powyżej 20 tys. mieszkańców będą musiały opracować dokument miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu, a jego przyjęcie ma nastąpić do 2 stycznia 2028 roku. MPA mają zawierać analizę zagadnień klimatycznych i środowiskowych dopasowanych do lokalnych warunków.

– Miejski plan adaptacji to instrument wspierający kompleksowe i skuteczne działania miast na rzecz zwiększania ich odporności na negatywne skutki zmieniającego się klimatu – mówi Paweł Marciniak, p.o. rzecznika prasowego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. – Plan pomaga dbać o bezpieczeństwo mieszkańców i infrastruktury poprzez właściwe projektowanie rozwiązań, które pomogą zniwelować zagrożenia związane z występowaniem miejskich wysp ciepła, podtopień czy susz.

Jest to także dokument, który ma porządkować konkretne projekty adaptacyjne, na które miasto w przyszłości będzie pozyskiwało zewnętrzne wsparcie finansowe. 

W rozumieniu ustawy za MPA będą mogły posłużyć uchwalone dotychczas w miastach mających więcej niż 20 tys. mieszkańców dokumenty strategiczno-wdrożeniowe.

– Miejski plan adaptacji będzie opierał się na wnioskach z analizy zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych, występujących na terenie danej gminy oraz w oparciu o prognozowane scenariusze zmian klimatu i wynikające z nich ryzyka – dodaje Paweł Marciniak. – W zasadniczej części dokumentu pojawią się dwie koncepcje – zazieleniania miasta oraz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na jego terenie – a także opis celów i działań adaptacyjnych oraz sposobu ich wdrażania. Co ważne, dokument będzie musiał zawierać zasady monitorowania realizacji planu tak, aby można było stwierdzić, czy samorząd prowadzi skuteczną politykę adaptacyjną, czy nie.

Na opracowanie tych dokumentów przeznaczono 20 mln złotych.

Miasta będą mieć obowiązek monitorowania realizacji dokumentu. Co 2 lata władze miejskie będa zobowiązane do stworzenia i przesłania do Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, jednostce podległej Ministerstwu Klimatu i Środowiska specjalnego raportu. Dokument będzie musiał być aktualizowany nie rzadziej niż co 6 lat.

Jaki jest cel MPA?

MPA ma przyczynić się do poprawy jakości powietrza. Dodatkowe mechanizmy mające wprowadzić działania proekologiczne w tym zakresie będą wspierane przez usprawnienie programów „Stop Smog” i „Czyste Powietrze”. Nowe przepisy mają przyspieszyć proces poprawy jakości powietrza oraz ograniczenie wielkości emisji gazów cieplarnianych wprowadzanych do powietrza. Proponowane działania mają usprawnić również niektóre procesy administracyjne i przełożyć się na możliwość pozyskania przez samorządy większych środków finansowych na poprawę jakości powietrza oraz zwiększenie odporności miast na zmiany klimatu. 

Ustawa realizuje także kamienie milowe w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz tworzy krajowe podstawy do realizacji inwestycji E3.1.1. Dzięki temu możliwe będzie: 

• realizowanie reformy B.1.1. Czyste powietrze i efektywność energetyczna poprzez wprowadzenie norm jakości dla peletu i brykietu drzewnego, 
• uruchomienie Instrumentu Zielonej Transformacji Miast, 
• utworzenie krajowej podstawy prawnej do realizacji inwestycji E3.1.1 Instrument wsparcia dla gospodarki niskoemisyjnej – wartość inwestycji wynosi ponad 1,1 mld euro.